Ο επιβλητικός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στους Χριστιάνους (Αγιά - Σωτήρα) λέγεται ότι είναι κτίσμα του 11ου αιώνα και είναι κτισμένος πάνω στα ερείπια του ναού του Διός Σωτήρος. Ο ναός ανήκει στον σύνθετο οκταγωνικό τύπο με επιμελημένη τοιχοποιία –πλινθοπερίκλειστο σύστημα δόμησης με μεγάλους λίθινους σταυρούς στο κάτω τμήμα των μακρών τοίχων. Στο εσωτερικό διασώζει ελάχιστες τοιχογραφίες του 12ου αιώνα. Είναι του ίδιου τύπου ως προς τα αρχιτεκτονικά στοιχεία με τη Μονή Δαφνίου, τη Νέα Μονή Χίου, του Οσίου Λουκά, την Αγία Σοφία της Μονεμβασιάς, των Αγίων Θεοδώρων του Μυστρά και της Παναγίας της Παρηγορήτριας στην Άρτα.Στο μεσαίωνα αποτελούσε το μητροπολιτικό ναό της Μητρόπολης Χριστιανουπόλεως , που ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα .Το εφαπτόμενο στα δυτικά του ναού οικοδόμημα χρησίμευε σαν επισκοπικό μέγαρο και πιθανόν στην ύστερη βυζαντινή περίοδο και σαν αμυντικός πύργος.Στο μεγάλο σεισμό του 1886 κατέρρευσε ο κεντρικός μεγαλοπρεπής τρούλος που παρέσυρε το μεσημβρινό τοίχο του οικοδομήματος και τα περισσότερα τμήματα του Ναού.Το 1940 άρχισε η αναστήλωσή του. Διακόπηκε στη κατοχή και συμπληρώθηκε το 1951. Αμέσως φάνηκε πόσο δίκιο είχε ο δημιουργός του γνωστού λαϊκού στίχου: "Αγιά Σωτήρα στο Μοριά κι Αγιά Σοφιά στην Πόλη".Έχει εκπονηθεί και εγκριθεί μελέτη αναστήλωσης και στερέωσης του ναού και αναμένεται η χρηματοδότηση του έργου.
Δημοσίευση σχολίου